metallurgydata متالورژی دیتا

روش های قالب گیری
قالب گیری دستی : با وجود پدید آمدن ماشین آلات وسایل مدرن قالب گیری بعضی از مدل هارا با دست قالب گیری می کنند، در کارخانه های مدرن ریخته گری قالب گیری دستی به دلایل زیر انجام می شود:
ـــ تعداد کم قطعه ریختگی
ـــ ریخته گری قطعات بزر گ و خیلی بزرگ
توجه: در کشور ایران به علت وجود کارگاه های کوچک ریخته گری، اغلب قطعات به وسیله قالب گیری های دستی انجام می شوند و فقط چندین کارخانه بزرگ ریخته گری وجود دارد که از روش های قالب گیری ماشینی استفاده می کنند.
قالب گیری با درجه : برای قالب گیری مدل های دستی چوبی، فلزی ، پلاستیکی و نظایر آن از درجه استفاده می شود و بستگی به چگونگی سطح جدایش مدل دو تاچند درجه به کار می رود، به عنوان مثال برای قالب گیری مدل های دو پارچه از دو لنگه درجه استفاده می شود که یکی را درجه
زیری و دیگری را درجه رویی می نامند. ‌ روشهای ریخته گری
روشهای ریخته‌گری بطور خلاصه به دو دسته عمده تقسیم بندی میشوند:
• ریخته گری با قالبهای یک بار مصرف
• ریخته گری با قالبهای چند بار مصرف
در ریخته‌گری با قالبهای یک بار مصرف برای بیرون آوردن قطعه ساخته شده از دورن قالب ، آنرا می شکنند. خود این روش را میتوان به دو دسته : قالبگیری با مدل یک بار مصرف و قالبگیری با مدل چند بار مصرف تقسیم بندی کرد.
قالبگبری با مدلهای یک بار مصرف : قالبگیریهای ماسه ای هستند که در آن قالب ساخته شده توسط ماسه پس از انجماد مذاب شکسته می‌شود. البته قالبگیریهای پوسته‌ای، قالبگیری به کمک خلاء ، قالبگیری ماسه ای نمناک و... را هم در زمره قالبگیری ماسه‌ای می‌توان تقسیم‌بندی کرد. یکی از رایجترین روشهای قالبگیری, ‌قالبگیری ماسه‌ای و استفاده از آن در کارگاه ریخته‌گری است.

جایگزینی همواره پارامتری است که در مواردی که روش های دیگری ریخته گری لازم با استفاده باشد، مطرح می گردد. جایگزین ها شامل قطعاتی می شوند که امکان بیرون آمدن از پرس یا کشش عمیق داشته باشند، مواردی که بتوان آنها را از طریق اکستروژن یا خمش سرد تولید نمود یا قطعاتی که از فلزات می توانند ساخته شوند.
‌ روشهای ریخته گری:
روشهای ریخته‌گری بطور خلاصه به دو دسته عمده تقسیم بندی میشوند:
• ریخته گری با قالبهای یک بار مصرف
• ریخته گری با قالبهای چند بار مصرف
در ریخته‌گری با قالبهای یک بار مصرف برای بیرون آوردن قطعه ساخته شده از دورن قالب ، آنرا می شکنند. خود این روش را میتوان به دو دسته : قالبگیری با مدل یک بار مصرف و قالبگیری با مدل چند بار مصرف تقسیم بندی کرد.
قالبگبری با مدلهای یک بار مصرف : قالبگیریهای ماسه ای هستند که در آن قالب ساخته شده توسط ماسه پس از انجماد مذاب شکسته می‌شود. البته قالبگیریهای پوسته‌ای، قالبگیری به کمک خلاء ، قالبگیری ماسه ای نمناک و... را هم در زمره قالبگیری ماسه‌ای می‌توان تقسیم‌بندی کرد. یکی از رایجترین روشهای قالبگیری, ‌قالبگیری ماسه‌ای و استفاده از آن در کارگاه ریخته‌گری است.
ریخته‌گری ماسه‌ای ( قالبگیری ماسه‌ای )
 در این نوع ریخته گری قبل از انجام هر کاری مدلی را که بر اسا س آن قرار است محصول ساخته شود با استفاده از پلاستیک ، چوب وغیره می سازند. سپس آنرا در قالب فلزی دو تکه قرار می‌دهند. هر یک از این دو قسمت جداشدنی قالب را درجه می‌نامند. بنابراین خود مدل دو تکه خواهد بود. درجه بالایی را بر روی میز کار قرار داده ، قسمت بالایی مدل را در داخل آن گذاشته با استفاده از پودر جداکننده و پاشش و کوبیدن ماسه درون قالب ( ترکیب ماده مذکور شامل ماسه ، آب ، خاک رس و نوعی چسب است) آنرا پر می‌کنند. همین کار را برای نیمه دیگر نیز انجام می‌دهند. نیاید از نظر دور داشت که گذاشتن تکه چوبی ( بصورت شیب دار) برای ایجاد راهگاه مناسب درون قالب ضروری است و نیز تعبیه تغذیه کننده برای جبران کمبودهای ناشی از انقباض مذاب دورن قالب. بعد از خارج کردن مدل از قالب و میله راهگاه دو نیمه قالب بر روی هم قرار گرفته ، سپس مذاب را درون آن می‌ریزند ( با استفاده از ابزاری شبیه ملاقه به نام چمچه ) و پس از سرد شدن مذاب ، قالب را شکسته و قطعه را خارج می‌کنند.
در این روش ماسه نقش قالب را برای ما بازی می‌کند، ضمن اینکه نیرویی که برای جریان یافتن مذاب در داخل قالب لازمست نیروی ثقل است که امروزه از روشهای بسیار پیچیده تری از جمله فشار هیدرولیکی به جای آن استفاده می‌کنند. این روش یکی از ساده ترین و متداولترین روشها
( البته در سطح کارگاهی) برای تولید قطعات ریخته گری است و قطعه ای که بدین طریق بدست می‌آید احتمالاً دارای نقایص ظاهری فراوانی از جمله: پلیسه زیاد و تخلخل است که ما را به استفاده از عملیات ماشینکاری بعدی وادار می‌سازد.
خاطر نشان کرد که برای بدست آوردن قطعات و محصولات با کیفیت بالا و بدون نیاز به عملیات ماشینکاری بعدی از روشهای جدید و پیشرفته تری استفاده می گردد . ضمن اینکه قالبگیری با قالبهای یک بار مصرف هزینه و زمان زیاذی را به خود اختصاص می دهد. در عمل از قالبگیری با فالبهای چند بار مصرف بسیار استفاده میشود که به آن خواهیم پرداخت.
ریخته گری با قالبهای چند بار مصرف را می توان شامل :
 ریخته گری توخالی
 ریخته گری کرتیاس
 ریخته گری دائمی در خلاء
 ریخته گری با فشار کم
 ریخته گری گریز از مرکز
 ریخته گری گریز از مرکز مجازی
 ریخته گری پیوسته
 ریخته گری الکترومغناطیسی
 ریخته گری حدیده ای
از میان روشهای فوق ریخته گری حدیده ای و گریز از مرکز را به دلیل تولید قطعات با دقت بالا و نیز کاربرد فراوان در صنعت مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ریخته گری حدیده ای از جمله روشهایی است که میتوان قطعات با ابعاد عالی و دقیق را با آن تولید کرد.در این روش فلز مذاب تحت فشار مکانیکی یا هیدرولیکی از طریق راهگاه هایی به داخل قالب رانده شده سپس این (که دو قسمتی بوده) بسته شده و مذاب درون آن سرد شده و منجمد می شود و پس از آن با باز شدن قالب قطعه از قالب خارج می شود .
ریخته گری حدیده ای به دو صورت میتواند اعمال شود :ریخته گری با مخزن گرم( کوره مذاب در کنار دستگاه) و ریخته گری با مخزن سرد (که فلز را در کوره ای جداگانه ذوب کرده و به داخل دستگاه تزریق می کنند).
ریخته گری گریز از مرکز از جمله روشهایی است که در تهیه قطعات مدور , لوله , و یا حتی چند ضلعی استفاده می کنند. در این روش قالب با استفاده از نیروی گریز از مرکز حول محور عمودی یا افقی می چرخد و مذاب را به همه جای آن می رساند.