لینک دانلود فیلم مشبک کاری با فلزو لحیم کاری ورق برنجی - 10 مگابایت
هنر
مشبک در واقع هنر پنجره کردن ظرف با برداشتن قسمتهایی از آن طبق طرح قبلی
است که معمولاً با کمک وسیلهای به نام اره مویی و سنبههای تیز انجام
میشود. این هنر را میتوان از زیر مجموعههای قلمزنی دانست. چرا که همانند
هنر قلمزنی، این هنر نیز بر روی فلزاتی مانند: نقره و برنج و طلا انجام
میشود. در این هنر ابتدا طرح بر روی سطح فلز زده میشود. سپس با ضربات چکش
و به وسیله انواع قلم نقش مورد نظر بر روی زیرساخت طرح زده شده حاصل می
شود. در پایان زمینه منفی طرح به وسیله ابزار مخصوص برداشته شده و فلز به
صورت مشبک درمیآید. از این هنر در ساخت چراغ، لوستر و آباژور استفاده
بسیار می شود.
منبت کاری فلز:
هر نوع طرح یک قلم منبت کاری مخصوص به
خود دارد . نخستین اقدام در منبت کاری فلز تعقیب خطوط اصلی (کار قلم گیری
با قلم نیم بر) نقشه است که با قلم پرداز به کار می پردازند . مرحله بعدی
سوراخ کردن یعنی مشبک یا شبکه سازی فلز مورد نظر است . این کار توسط هنرمند
حکاک انجام می شود ، اما اگر کار گسترده باشد توسط کارشناس و هنرمند مشبک
کار (فلزکار) انجام می گردد . امروزه در اصفهان و تهران این نوع کارها روی
اشیایی مانند عود سوز ، مشبک قلعه ، حباب چراغ ، فانوس ، آباژور و انواع
گلدان ها صورت می گیرد .
زیباترین و جالبترین نگاره های قلم زنی بر روی
ظرفهای مسی و ... از دوره قاجار رونق یافته است . نقشهای غیر اسلیمی ،
گلهای در هم پیچیده و طراحی حروف و غیره از مشخصه های بارز اینگونه ظروف
تزیینی است . رایجترین نوع مشبک فلز در دوره قاجار نوعی فانوس در اندازه ها
و شکلهای مختلف و جنسهای گوناگون برای تاباندن نور بر سر راه افراد در
خیابانها بوده است . امروزه نیز مشبک کاران فلز ، ظروف تزیینی مانند انواع
آباژورهای پر نقش و نگار (مسی و برنجی) و بخوردان و گلدان و ... را به
بازار و خریداران اهل ذوق عرضه می کنند .
مشبک کاری ورقه های پولاد از
محصولات تزیینی آهنگری است . شبکه کار صفحه های فولادی را با نام شبکه
اسلیمی ، که کاربرد خاص خود را دارد و بلندی بعضی از آنها نیز تا یک متر می
رسد ، انتخاب کرده و هنر و ذوق خود را در این ورقه های پولادی به کار می
برد . این مشبک های اسلیمی فولادی اهمیت مذهبی دارد و در مراسم سوگواری
محرم مورد استفاده قرار می گیرد .
سابقه استفاده از فرآورده های فلزی
(آثار هنی و صنعتی) در جهان نیز ، چنان پیوسته با هم بوده که به دشواری می
توان در این زمینه (هنر و صنعت) ملت و قومی را جدا از ملت و قومی دانست یا
ویژگیهای رشته ای از آثار فلزکاری را از هم منتزع کرد . ممکن است فقط تکنیک
کار و سلائق صاحبان ذوق و هنر و فرهنگ افراد (ملتها) با یکدیگر مغایر بوده
باشد ، اما در چگونگی به کارگیری مواد و مصالح و استفاده کاربردی از آثار ،
با هم اشتراک مساعی و اتفاق نظر داشته اند . به همین سبب امکان بررسی
هیچیک از مشتقات فلزکاری از لحاظ تاریخی به شکل مجرد وجود ندارد . قابل
اشاره است که رونق کار مشبک فلز در دوره سلجوقیان (حدود ۴۲۹ هجری قمری) به
اوج رسیده است . استادکاران این هنر ( مشبک سازی فلز ) با مهارت تمام ،
ظروفی مانند شمعدان ، عودسوز و ... از خود به یادگار گذاشته اند که هم
اکنون در موزه های معروف و مهم جهان دیده می شود .
فلزکاران دوره سلجوقی
همه گونه اشیاء زیبا می ساختند از جمله اشیاء مفرغی پایه های شمعدان . این
پایه ها را معمولاً به منظور سبکی و زیبایی به صورت مشبک می ساختند .
فلزکاران دوره های بعد با ابداع و اختراع سبکهای جدید کارهای خود را توسعه
دادند . ظرافت و ریزه کاری هایی که این هنر ایجاب می کند در آثار هنرمندان
قدیم (سلجوقی) به نهایت نرسید ؛ این در حقیقت یکی از اسرار ایرانی است .
مفرغ
کاری (فلزکاری) های دوره صفویه نیز زیباست و حتی ممکن است تا قرن هجدهم
میلادی از بهترین کارهای جهان به شمار بیاید . در قرن دهم فلز فولاد ماده
کار هنرمندان شد که فلزی است بسیار سخت ، ولی همین فلز در دست هنرمندان
صفوی مانند قلم نقاشی مطیع و انعطاف پذیر شده بود . نقش صفحه ای فولادی که
متعلق به قرن دهم است ، چنان زیباست که با قلم نیز بهتر از آن را نمی توان
ایجاد کرد .
طرح این لوح به دست یک استاد تذهیب و یک استاد خطاطی به وجود آمده است .
در
اروپا هیچ رقیبی برای درفش تیغه فولادی نمی توان یافت . این درفش ظریف و
زیبا ، که طرح آن مشبک کاری شده به دسته عاج منقوش است ، در نوع خود بی
نظیر می باشد . منابع عظیم مالی و فنی دنیای امروز نیز نتوانسته است حتی
فندکی بسازد که با قوطی ابزار ساخت ایران در قرن هجدهم برابری و رقابت کند .