جوشکاری قوسی با گاز محافظ
اساس
روش GMAW بر برقراری قوس الکتریکی میان الکترود (سیم‌جوش) مصرف شدنی و
قطعه کار می‌باشد و قوس و حوضچه جوش توسط گاز بی اثر محافظت می‌گردد. این
روش به دو صورت اتوماتیک و نیمه اتوماتیک قابل انجام می‌باشد. تمام فلزات و
آلیاژهای مهم صنعتی مانند فولادهای کربنی، فولادهای کم آلیاژ، فولادهای
زنگ نزن، آلیاژهای آلومینیم، مس، نیکل، در تمام وضعیتها با ازاین روش قابل
جوشکاری می‌باشند.
تاریخچه فرایند
روشهای
معمول در تکنولوژی جوشکاری را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد: الف)
جوشکاری ذوبی: جوشکاری ذوبی شامل روشهایی همچون قوس الکتریکی، الکترود دستی
زیرپوردی، MIG/MAG ، TIG، پلاسما، جوشکاری گاز، الکترواسلاگ، اشعه
الکترونی و اشعه لیزری می‌شود. ب) جوشکاری فشاری: جوشکاری فشاری شامل جوش
مقاومتی، اصطکاکی، مافوق صوتی، انفجاری و نفوذی می‌باشد.
جوشکاری
TIG همان جوشکاری آرگون می‌باشد که از یک الکترود غیر مصرفی که معمولاً از
جنس تنگستن است (به علت دمای ذوب بالای آن) جهت ایجاد قوس به کار میرود و
گاز خنثی که همان آرگون است جهت محافظت از جوش استفاده می‌شود. در روش
جوشکاری TIG معمولاً از سیم جوش جهت ذوب شدن و پر گردن منطقه جوشکاری بکار
میرود. جوشکاری MIG/MAG با گاز محافظ نیز درواقع همان جوشکاری قوس الکتریکی
با گاز محافظ شامل دو روش MIG و MAG می‌باشد. تفاوت بین این دو روش در نوع
گاز مصرفی بوده که برای محافظت جوش بکار میرود. در روش MIG گاز محافظ از
نوع گاز خنثی (آرگون یا هلیوم) بوده، در حالیکه در روش MAG گاز محافظ فعال
بوده (نظیر CO2 یا ترکیبی از آن با آرگون). جوشکاری پلاسما یا همان PAW.
واژه پلاسما به معنای گاز یونیزه شده بوده و حالت چهارم یک ماده می‌باشد.
چنانچه هوا یا گاز محافظ در قوس الکتریکی، شرایط گذر به حالت پلاسما را
بیابند، قوس الکتریکی مربوطه دارای انرژی حرارتی زیادی خواهد شد به طوری که
درجه حرارت قوس به بیش از 20000 درجه سانتیگراد می‌رسد.
سطح جوش GMAW (یک) جهت جابجایی(2)لوله تماس (3)الکترود (4)گاز محافظ (5)فلز جوش ذوب شده (6) فلز جوش جامد شده (7) قطعه کار.
تجهیزات و مواد
منبع نیرو POWER SOURCE
جریان
متناوب به ندرت در روش GMAW بکار میرود. بیشترین استفاده از جریان مستقیم
با وضعیت REVERSE-POLARITY می‌باشد. البته گاهی اوقات که که ضرورت ایجاب
کند که نفوذ کم باشد از وضعیت STRAIGHT-POLARITY استفاده می‌گردد. انتخاب
بین ژنراتور و ترانس رکتیفایر بستگی به قابلیت دسترسی به برق دارد. اگر در
زمینه دسترسی به خطوط نیرو مشگلی وجود نداشته باشد. ترانس رکتیفایر ترجیح
داده می‌شود زیرا هم ارزانتر است هم تعمیر نگهداری آن آسانتر می‌باشد.در
GMAW هم از منابع قدرت ولتاژ ثابت استفاده می‌گردد هم از جریان ثابت.
مشعل جوشکاری welding gun
سیستم تغذیه کننده WIRE-FEED SYSTEM
این
سیستم تشکیل گردیده است از یک موتور الکتریکی، غلتکهای متغیر، و تجهیزات
نگهدارنده و هدایت کننده سیم جوش. انواع مختلقی از سیستمهای تغذیه کننده
سیم وجود دارد، که با توجه به ضخامت الکترود و جنس آن و هم چنین شرایط کار
قابل استفاده هستند. این سیستم می‌تواند به صورت جدا از واحد کنترل کننده
سرعت باشد یا می‌تواند با آن یکپارجه باشد. برای بعضی از کاربردهای خاص
می‌توان سیستم تغذیه کننده را بر روی مشعل نیز تعبیه نمود.در هنگامی که از
سیم جوش با آلیاژ نرم استفاده می‌شود، مناسب است از تغذیه کننده ای با حالت
PUSH-PULL استفاده گردد. در تغذیه کننده‌ها با توجه به سختی سیم جوش از
غلتکهایی با اشکال مختلف مانند V,U یا مسطح استفاده می‌گردد.
فناوری فرایند
مزایا و محدودیتها
مزایا
سرعت جوشکاری در این روش بالاست.
نرخ رسوب بالاتر از روش زیر پودری SAW است.
استفاده از سیم جوش امکان جوشکاری طویل و بدون توقف را فراهم می‌سازد.
امکان نفوذ بیشتر از روش زیرپودری فراهم است که در این صورت امکان ایجاد گرده کوچکتر با استحکام مشابه فراهم است.
احتیاج به توانایی‌های شخصی کمتری برای جوشکاری دارد.
به دلیل عدم وجود سرباره احتیاج به تمیزکاری کمی دارد.
محدودیتها
تجهیزات این روش به نسبت گران و حمل و نفل آن مشکل تر از SMAW است.
استفاده ار این روش برای مقاطعی که دسترسی به آنها مشکل است با محدودیت در زمینه محافظت گاز مواجه است.
استفاده از این روش در فضای باز به دلیل امکان وزش باد و اخلال در محافظت گاز با محدودیت مواجه است.
به دلیل عدم وجود گل جوش وبه تبع آن عدم کاهش نرخ انجماد در فولادهای سختی‌پذیر امکان ترک خوردن در فلز جوش وجود دارد.
خطرات
در
حین انجام این جوش اشعه ناشی از جوش از محدوده IR تا UV متصاعد شده که بخش
مادون قرمز آن در صورت عدم استفاده از ماسک محافظ موجب "کاتاراکت" می‌شود و
بخش UV هم که مربوط به امواج فرابنفش است نیز بسیار خطرناک است. به همین
دلیل استفاده از ماسک محافظ با حداقل نمره 10 الی 11 بهتر است.