مواد خمیر دندان

در فرآیند ساخت خمیر دندان مواد مختلفی به کار برده می‌شوند؛ از جمله مواد شیرین‌کننده‌ای چون ساخارین و مواد جاذب رطوبت نظیر گلیسرول برای جلوگیری از خشکیدگی. در کنار این مواد، مواد مهم‌تر و اساسی‌تری نیز مثل فلوراید برای تقویت مینای دندان‌ها و ساینده‌هایی چون کلسیم کربنات یا سیلیس میکرونیزه برای پاک کردن دندان از باقی‌مانده‌ی مواد غذایی هستند.

جی فریدمن، جراح و دندان‌پزشک، می‌گوید:
خمیر دندان‌‌ها جدای از نوع مواد به‌کاررفته در فرآیند ساخت، سود فراوانی به مصرف‌کنندگان خود می‌رسانند. بنابراین انتخاب خمیر دندان بستگی به سلیقه‌ی فرد در انتخاب طعم، قیمت یا سازگاری با دهان دارد. از طرفی دیگر افرادی که دندان‌هایی حساس دارند باید انتخاب‌هایی خاص‌تر داشته باشند. در نتیجه محصولی برتر در این زمینه وجود ندارد.

پاک‌کننده‌ها
خمیر دندان‌ها حاوی پاک‌کننده‌هایی نظیر سولفات لاریل سدیم و کوکامیدو پروپیل بتائین هستند. علاوه بر وظیفه‌ی پاک‌کنندگی، با شروع مسواک زدن این مواد باعث ایجاد کف در دهان شما می‌شوند. بعضی افراد به چنین موادی حساسیت دارند و همین منجر به بروز‌ آفت‌های دهانی یا رنگ‌پریدگی لثه‌ می‌شود. اگر به چنین موادی حساسیت دارید، حتما از خمیر دندان‌ بدون کف استفاده کنید.

سفید‌کننده‌ها
طیف گوناگونی از مواد شامل هیدروژن پروکسید جهت سفید کردن دندان‌ها تا پلی‌فسفات‌ها نظیر پیروفسفات برای زدودن دندان از باقیمانده‌ی مواد غذایی در خمیر دندان یافت می‌شوند. پژوهشگران معتقدند سفید‌کننده‌های موجود در خمیر دندان برای انجام کار خود نیاز به زمان بیشتری دارند، ولی بیشتر مصرف‌کنندگان زمان زیادی برای مسواک‌ زدن اختصاص نمی‌دهند؛ بنابراین نباید زیاد انتظار سفید شدن دندان‌ها را داشت. همچنین پلی‌فسفات‌ها موجب بروز آفت‌ها یا آسیب‌های دهانی در بعضی افراد می‌شوند.

بی‌حس‌کننده‌ها
بی‌حس‌کننده‌ها برای کاهش حساسیت‌های مختلف و فروکش‌ کردن دردهای دندانی به کار برده می‌شوند. برای مثال استفاده از  پتاسیم نیترات کاهش حساسیت عصب‌های دندانی را به دنبال دارد. علاه بر این فلوئورید قلع (II) در بعضی از خمیر دندان‌ها جهت جلوگیری از تحریک عصب‌های دندانی کاربرد دارد.
استفاده از بی‌حس‌کننده‌ها به کاهش حساسیت‌های دندانی کمک کند. با این حال، نوع و دلایل به وجود آمدن حساسیت در هر فرد متفاوت است و در قدم اول باید آن‌ را شناسایی کرد. به‌عنوان مثال جرم بالای دندان‌ها، افراط در مسواک زدن یا شیوه‌ی نادرست نخ دندان کشیدن از عوامل مؤثر در داشتن دندان‌های حساس هستند. اگر بعد از پیدا کردن علل ایجاد حساسیت، مشکل به قوت خود باقی بماند دندان‌پزشک شما احتمالا راه‌های دیگری پیش روی شما قرار خواهد داد.

زایلیتول
زایلیتول موجود در خمیر دندان‌ها موجب افزایش فعالیت‌ غدد بزاقی دهان می‌شود و بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، امکان پوسیدگی دندان را کاهش می‌دهد. از طرفی دیگر زایلیتول به‌عنوان شیرین‌کننده هم استفاده می‌شود.
در پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ انجام گرفت، نشان داده شده است که خمیر دندان‌هایی که زایلیتول و فلوراید را هم‌زمان در خود دارند، در مقایسه با خمیر دندان‌هایی که فقط فلوراید دارند، در مقاوم کردن دندان‌ها نسبت به پوسیدگی‌ موفق‌تر ظاهر می‌شوند. با این حال مطالعه‌های منتشرشده محدود هستند و نمی‌توان اظهار نظری قطعی در این مورد داشت؛ اما چیزی که می‌توانیم با قطعیت از آن صحبت کنیم، این است که تعدد دفعات مسواک زدن‌ در طول روز، کمکی به رساندن زایلیتول بیشتر به دندان‌های شما نمی‌کند. از سویی بلعیدن مقدار زیادی خمیر دندان‌ زایلیتول‌دار منجر به نفخ و اسهال خواهد شد.

خمیر دندان کاربردهای دیگری هم دارد

خمیر دندان ها از لحاظ شکل ظاهری فرآورده می توانند به اشکال مختلفی مانند انواع ژله ای، مایع، خمیری و غیره وجود داشته باشند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی انواع مختلف خمیر دندان از لحاظ فرمولاسیون و کارایی در بازار موجود است.

– درمان گزش حشرات
هر وقت حشره ای شما را نیش زد و پوست تان به خارش افتاد, مقداری خمیر دندان روی محل گزش بمالید. خاصیت خمیر دندان این است که تحریک های ناشی از گزش حشرات را از بین می برد.

– براق کننده جواهرات
اگر می خواهید طلا و جواهرات شما مثل روز اول شان درخشان و زیبا شوند کمی خمیر دندان روی سطح شان قرار دهید و بعد از گذشت یک شب خمیر دندان را با دستمال تمیزی پاک کنید و بعد طلا جواهرات را بشویید, می بینید که مانند روز اول براق می شوند. البته این ترفند در مورد مرواریدها جواب نمی دهد و ممکن است به آنها آسیب بزند.

– رفع خش های روی دی وی دی ها
کمی از خمیر دندان را به آرامی روی دی وی دی خش دار بکشید و بعد آنها را با احتیاط بشویید و خشک کنید؛ خط و خش ها کم رنگ تر می شوند.

– درمان سوختگی های جزیی
هر وقت پوست دست تان دچار سوختگی خفیفی شد,بلافاصله مقداری خمیر دندان روی محل سوختگی قرار دهید. با این کار سوختگی ها سطحی به سرعت درمان می شوند.

– پاک کننده ناخن ها
گر ناخن هایتان به هر دلیلی سیاه یا رنگی شده بهترین پاک کننده ناخن ها خمیر دندان ها هستند. مقداری از خمیر دندان را روی برس یا یک مسواک قدیمی قرار دهید و روی ناخن ها بکشید تا ناخن های زیباتری داشته باشید.

– برطرف کننده بوی دست ها
حتما بارها برایتان پیش آمده که هنگام آشپزی, به ویژه خرد کردن پیاز و سیر دست هایتان بوی این سبزیجات را به خودش جذب کرده است. در این جور مواقع ممکن است دست هایتان را حسابی با آب و صابون بشویید اما بوی ناخوشایندی همچنان در دست هایتان باقی می ماند. چاره کار خمیر دندان است. کافی است بعد از پایان آشپزی کمی خمیر دندان به دست تان بزنید و پس از چند دقیقه دست ها را بشویید.

– بی رنگ کردن لکه ها
حتما بارها برایتان پیش آمده که لباس یا فرش خانه تان لکه دار شده است. در این جور مواقع اولین نگرانی هر فردی این است که آن لکه را چطور پاک کند؟ فقط باید به سرعت مقداری خمیر دندان روی لکه قرار دهید و پس از بی رنگ شدن لکه, آن را بلافاصله بشویید.

– ترمیم چرم ها
خمیر دندان برای برطرف کردن خراش های ایجاد شده روی وسایل و لباس های چرمی هم کاربرد دارد. یک برس نرم بردارید و مقداری خمیر دندان را روی قسمت آسیب دیده چرم قرار دهید تا خراش ها کم رنگ تر شوند.

نکته آخر اینکه
خمیردندان یک محصول کمکی جهت حفظ سلامت دهان و دندانهاست و نباید از آن انتظارات غیرواقعی داشت. مسواک زدن صحیح دندان‌ها دوبار در روز (هر بار بمدت ۵ دقیقه) و نیز استفاده روزانه از نخ دندان و درکنار آن استفاده از سایر محصولات بهداشت دهانی مانند دهانشویه‌ها، آدامس‌ها و غیره با نظر دندانپزشک، به حفظ سلامت دهان و دندان‌ها کمک می‌کند. ضمنا مراجعه دوره‌ای منظم به دندانپزشک جهت معاینه دندان‌ها و گرفتن مشاوره‌های لازم و پرهیز از مصرف مکرر خوراکیهای پوسیدگی زا در طول شبانه روز هم ضروری است.