قوس الکتریکی چیست؟
اگر یک هادی زمین شده یا هادی دیگری که دارای ولتاژ بالایی است تماس یابد ، ممکن است عایق هوای بین آنها شکسته و باعث ایجاد جرقه شود ، این عمل موجب یونیزه شدن هوا شده و مقاومت آن را پایین می آورد ، که این به نوبة خود باعث افزایش جریان برق در نتیجه ایجاد قوس الکتریکی یا آرک می شود.حال اگر انسان را یک هادی زمین شده فرض کنیم که به یک خط با ولتاژ بالا بسیار نزدیک شود به وسیلهُ قوس الکتریکی بدون تماس با هادی می سوزد. زیرا مقاومت الکتریکی هوا کاهش می یابد و سطح وسیعی از پوست می سوزد.قوس های الکتریکی معمولاً با انرژی زیاد ، جابجایی آمپراژ بالا و قوسی که در هوا روی می دهد همراه هستند.
خطرات قوس الکتریکی
هر ساله بیش از 2000 نفر کارگر، که در نتیجه قوس الکتریکی دچار جراحت شده‌اند، در مراکز سوختگی درمان می‌شوند. شعله و درخشندگی، سریع اتفاق می‌افتد، اما آثار جراحت سخت آن برای ماه‌ها , سالها یا حتی تمام عمر می‌تواند باقی بماند.
قوس الکتریکی تولید اشعه ماورای بنفش می‌کند که باعث جراحتی شبیه به آفتاب سوختگی می‌شود. اشعه ماورای بنفش می‌تواند به نوبه خود باعث حساسیت پوستی و به ویژه حساسیت چشم ها شود.
خوشبختانه , خطرات قوس الکتریکی می تواند در جریان تمهیدات ایمنی و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE) مخصوص کاهش پیدا کند.
مکانهای دارای پتانسیل قوس الکتریکی
تصور کنید قوس الکتریکی یک اتصال کوتاه در هوا باشد. در پدیده قوس الکتریکی ، مقدار زیادی انرژی متمرکز ازانفجار تجهیزات الکتریکی ایجاد می‌شود. در این انفجار ، فشار امواج ناشی از آن می توانند به گوش و درخشندگی زیاد قوس می تواند به چشمان آسیب زده و حرارت گردابی زیاد ناشی از گاز متصاعد شده، می تواند فلزات را ذوب کرده و بدن فرد را بسوزاند.
مخاطرات قوس الکتریکی می‌تواند در هر وسیله الکتریکی ، صرف نظر از ولتاژ با تولید انرژی حاصل از قوس ایجاد شود.
مکانهایی که دارای پتانسیل این حوادث هستند عبارتند از :
1 - تابلوهای برق
2 - بدنه سلول کلیدهای قطع‌کننده
3 - ترانسفورماتورها
4 - راه‌اندازهای موتور و محفظه فلزی آنها
5 - جداکننده های فیوز
6 - هر مکانی که احتمال خطای عملکرد تجهیزات الکتریکی در آن باشد. اپراتورها ، تکنسین‌ها و افرادی که با تجهیزات ولتاژ قوی کار می‌کنند از جمله افرادی هستند که در معرض آسیب قوس الکتریکی قرار دارند.
اثرات یک قوس الکتریکی می‌تواند ویران کننده باشد. انرژی زیاد و نور شدید آن می‌تواند در یک ثانیه باعث سوختگی های شدید نابودی پوست و بافت ها شود. قوس الکتریکی می تواند لباس را سوزانده و متلاشی کند ودر نتیجه باعث سوختگی شود.قربانیان در بعضی موارد نیاز به پیوند پوست داشته یا اینکه باید قطع عضو شوند. البته بسته به درصد سوختگی و سن می‌تواند باعث مرگ نیز شود.
آرک ناشی از آمپراژ بالا موج انفجاری ، که نیرویی بیش از 1000 پوند دارد , ایجاد کرده که می تواند قربانی را پرتاب کرده و در نتیجه آن ، مجروح از جایی سقوط کرده یا با اشیاء نزدیک خود برخورد کند.
فشار امواج می تواند قطعات آزاد و شل ، تکه های تجهیزات آسیب دیده ، ابزار و دیگر اشیاء را به هوا پرتاب کند.
همچنین حرارت شدید ممکن است باعث ذوب اجزای فلزی الکتریکی و انفجار باعث پرتاب قطعات مذاب به فواصل قابل توجهی منجر شود و این قطعات تیز ، می توانند با لباس هر شخصی اصابت کرده ، که ضمن سوزاندن لباس به پوست وحتی به ریه شخص آسیب برسانند.