رنگ الماس (انگلیسی: Diamond color)
خالص
به لحاظ شیمیایی و بدون عیب از نظر ساختاری شفاف است و هیچ پرده رنگ یا
رنگی ندارد. هرچند در واقعیت هیچ الماس طبیعی در اندازه جواهری مطلقاً کامل
و بدون عیب نیست. رنگ الماس متأثر از ناخالصیهای شیمیایی و یا عیوب
ساختاری در ساختار بلوری آن است. بسته به پرده رنگ و شدت رنگ الماس، رنگ
الماس می‌تواند باعث کاهش یا افزایش بهای آن شود. برای مثال، بیشتر
الماسهای سفید وقتی پرده رنگ زرد قابل تشخیص باشد ارزان هستند، در حالیکه
الماسهای صورتی و آبی سیر (مانند الماس امید) می‌توانند بسیار گران‌قیمت
باشند. در کل الماسهای قرمز کمیاب ترین هستند. هرم امید آرورا مجموعه ای
تماشایی از الماسهای طبیعی رنگی است که شامل الماس قرمز نیز می‌باشد.
رنگهای ممکن
الماسها
رنگهای گوناگون دارند- خاکستری فلزی، سفید، آبی، زرد، نارنجی، قرمز، سبز،
صورتی تا ارغوانی، قهوه ای و سیاه. رنگ الماس از ناخالصی شیمیایی یا عیوب
ساختاری آن ناشی می شود و الماسهای خالص کاملاً شفاف و بیرنگ هستند.
الماسها از نظر علمی در دو گروه عمده و چندین زیر گروه دسته‌بندی می شوند،
بسته به نوع ناخالصی آنها و چگونگی اثر این ناخالصی بر جذب نور الماس:
گروه
(I) اتمهای نیتروژن به عنوان ناخالصی حضور دارند، عمدتاً با غلظت ۰٫۱٪.
اگر اتمهای نیتروژن جفتی باشند تاثیری بر رنگ الماس ندارند، این الماسها
نوع (IaA) هستند.اگر اتمهای نیتروژن در تعداد زیاد گرد هم بیایند یک ته‌رنگ
زرد تا قهوه ای را به الماس می دهند، نوع (IaB). حدود ۹۸٪ الماسهای جواهری
از نوع (Ia) هستند که در واقع ترکیبی است از (IaA) و (IaB). این الماسها
متعلق به سری دماغه هستند، این نامگذاری به این دلیل است که عمده ذخایر
معادن غنی ایالت دماغه آفریقای جنوبی از نوع (Ia) هستند. اگر نیتروژن بصورت
تکی (نه جفت و نه گروه) در ساختار بلوری پراکنده شوند به الماس ته‌رنگ زرد
پررنگ و ندرتاً قهوه ای می دهند، نوع (Ib)الماسهای کمیاب قناری که فقط
حدود ۰٫۱٪ الماسهای طبیعی را تشکیل می دهند به این گروه تعلق دارند.
الماسهای مصنوعی حاوی نیتروژن نوع (Ib) هستند. الماسهای نوع (I) در هر دو
ناحیه فروسرخ و فرابنفش جذب نور دارند، از طول موج ۳۲۰ نانومتر. آنها
همچنان ویژگی فلورسنس و طیف جذب نور مرئی دارند.
الماسهای
نوع (II) ناخالصی نیتروژن قابل اندازه گیری ندارند. آنها در نواحی مختلف
فروسرخ جذب دارند و فرابنفش کمتر از ۲۲۵ نانومتر را عبور می دهند، بر خلاف
گروه (I). آنها همچنین ویژگیهای فلورسنس متفاوتی دارند ولی طیف جذبی مرئی
مشخصی ندارند. الماسهای نوع (II) می توانند صورتی، قرمز یا قهوه ای باشند،
بسته به نامرتبی های ساختاری که در تغییر شکل پلاستیک هنگام رشد بلور بوجود
می ایند، این الماسها نادر هستند (۱٫۸٪ از الماسهای طبیعی) ولی درصد عمده
ای از تولید استرالیا را در بر می‌گیرند. الماسهای نوع (IIb) که حدود 0.1%
الماسهای جواهری را تشکیل می دهند بخاطر بور پراکنده در شبکه بلوریشان اغلب
آبی روشن هستند، این الماسها بر خلاف دیگر انواع نیم‌رسانا هستند. هرچند
رنگ آبی-خاکستری ممکن است در الماسهای (Ia) و بدون ارتباط با بور اتفاق
بیفتد. همچنین الماس سبز رنگ محدود به نوع خاصی نیست چون رنگ سبز از مراکز
رنگ GR1 شبکه بلوری ناشی می شود که بدلیل در معرض مقادیر متغیر پرتو قرار
گرفتن بوجود آمده اند.
صورتی
و قرمز بخاطر تغییر شکل پلاستیک شبکه بلوری بدلیل دما و فشار هستند.
الماسهای سیاه بدلیل آخالهای میکروسکوپی سیاه یا خاکستری مواد دیگر مانند
گرافیت یا سولفیدها و/یا شکستهای میکروسکوپی هستند. الماسهای سفید مات نیز
به علت آخالهای میکروسکوپی هستند.